Заканата за крајот и свртувањето кон почетокот
— 6 декември, 2023(Кон претставата „Геа“, во режија на Давиде Сако и во изведба на театарската трупа Ерос АнтЕрос, фестивалот Полис од Равена, во копродукција со фестивалите ФИАТ од Подгорица и МОТ од Скопје. Главна улога: Агата Томшиќ)
Геа или Гаја е персонификација на Земја, синоним за прагматиката на животот отелотворена во божица која ги родила Титаните, Киколопите и џиновите, а од друга страна апологет на вечните конфликти што човекот ги носи како своја борба или можеби револуција. Претставата на Ерос АнтЕрос се занимава со човековиот насетен дефетизам кон својата околина, но и кон самиот себе. Синонимот Земја во концептот на Давиде Сако е еп кој трае бесконечно затоа што историјата ја пишуваат не само победниците, туку и хероите, оние што се жртвувале за различни каузи. Фундаменталните придобивки на нашата планета се подарок, како што е и животот подарок, но се и обврска, па така овој начин на мислење е крајно референтен на значењето на земјините богатства и нивното инкорпорирање во човековиот физички и духовен корпус.
„Геа“ на многу наврати зборува за небрежноста и елементарните човекови гревови апликативни на земјиниот животен циклус, а една од круцијалните ангажмани на оваа претстава е улогата на човекот во задржување на својата околина и конечно на развојот на нејзините придобивки. Концептуално, „Геа“ е замислена како визуелен дијалог со човековиот дух, па така освен главната улога на Агата Томшиќ, во оваа претстава мошне симболично се појавуваат и нејмладите изданоци на човковиот род: младите и децата. Во овој режисерски ракопис се издвојува едно многу важно прашање, а тоа е: може ли земјата, нашиот есенцијален родител, да се реконтекстуалириза? Дали се можни преформулации на она што значи пририоден мејнстрим и дали човекот ќе ја заземе нејзината улога во некоја утописка или дистописка иднина? Визуелната компонента на претставата не носи и во минатото, но и во иднината. Актерите излегуваат и од публиката, а влегувајќи во длабочината на сцената ни намекнуваат една загриженост која веројатно ја насетуваме во нас, но немаме храброст да си ја признаеме. Освен Агата Томшиќ, која со малку актерски изразни средства создава многу интересн лик на божица чија грижа е доминатна и чија тага е неутешна, во претставата учествуваат и студенти од ФДУ во Скопје кои создваат еден друг актерски корпус сосема референтен на несреќните природни рекапитулации иницирани од човекот. Затоа нивните реплики излегуваат од безживотните челусти на гмизавците, нивните движења говорат со јазикот на очајот, а децата што се обидуваат да си поиграат на таа пуста земја се само предупредување дека ќе ги има се помалку. Геа на Агата Томшиќ се навраќа кон елементарноста и настанувањео на човековиот вид, но нејзината тага и нејзината надеж кои Агата Томшиќ ги одигрува со голема посветеност говорат за една длабока загриженост која планетата Замјеа веќе сериозно ни ја донесува пред очи.
Давиде Сако гради театарски настан со голема импактност. Говорејќи за климатските промени, во оваа претстава и тој како режисер, а и Агата Томшиќ како актерка, а во голем дел и студентите на ФДУ многу сликовито ни ја отвораат бездната во која ита човекот несвесен за своите социјални и општествени застранувања.
„Геа“ е претстава – трактат, претстава – ораториум, претстава – крик чие ехо е заглушувачко, а чија порака далекусежна. Едноставноста на ова претстава е референтна на комплексноста на проблемот кој човекот го фрла кон себе како бумеранг, проблем кој на некој начин станува почеток на крајот доколку процесите на глобалното затоплување и климатските промени продолжат со исто темпо. Емотивната улога на Агата Томшиќ заедно со моќниот режисерски израз на Давиде Сако ги контекстуализраат најгорливите проблеми на човековиот род повикувајќи се на митот како иницијација, така што наративот на текстуалната матрица неоптоварен со непотребни обајснувања влегува во мислите на гледачот отворајќи го овој проблем како најсуштествен и длабоко алармантен.
„Секој од нас мора да дејствува.
Ова е нашата последна шанса да направиме нешто.
Нашата последна шанса да го спасиме светот каков што го знаеме.
Ние немаме резервна планета.
Ова не е вежба.“
Ова се репликите што делуваат како молња и околу кои овие двајца исклучително талентирани театарски уметници ги расплетуваат сите последици од небрежноста на човековиот вид. Секако, овде би требало да се споменат и музичкиот дизајн на Давиде Сако со особена моќна изведба, но и костимите на Аријана Фантин чиј колорит се еден вид на пан дан на земјата и морето, а една од најинтересните и најатрактивни компоненти на ова апретстава е видеото на Франческо Теде.
„Геа“ или „Гаја“ е симбиоза на животот кој континуирано започнува и завршува. Циклусот на самата планета Земја е идентичен на оној на човекот, а нивниот заеднички, метаболитички процес ја формира рамнотежата која човековото рацио може да ја уништи многу побрзо отколку што би ја одржал. Токму затоа сликовитоста и актерскиот израз на учесниците на „Геа“ треба да ја отворат нашата свесност за она што значи „овде и сега“ на нашата есенција, на нашата духовна траекторија.
Рецензија на Сашо Огненовски
Автор:
Слични статии
-
-
ПСЕВДОИСТОРИЈАТА НА АМЕРИКАНСКИОТ СОН
12 јули, 2023 -
ИСТОШТЕНОСТА НА ДУХОТ
22 март, 2023 -
Длабоко фундиран минимализам
6 март, 2023
Последни статии
-
Мирко Попов: „Мораме да се бориме за секој милиметар нормалност. Психички ни е неопходна таа борба. И музиката ни е неопходна.“
— 27 март, 2024Навикнат сум да живеам во комплетно недоразбирање со мнозинството. Порано мислев дека ако дадам сè од себе, во еден момент ќе се разбереме и ќе заживееме среќно и весело до крајот на животот. Тоа кога бев млад. Сега кога сум поискусен, кога можам да ги согледам дури и резултатите од сопствените залагања, јасно ми е…
-
Почина Слаѓана Милошевиќ иконата на новиот бран во поранешна Југославија
— 26 март, 2024На 69-годишна возраст почина Александра Слаѓана Милошевиќ, иконата на новиот музички бран во осумдесетите години во поранешна Југославија. Важеше за икона која ги рушеше сите табуа, а на пошироката јавност ѝ е најпозната по хит-нумерата „Принцеза“ која во 1984 година ја сними со Дадо Топиќ. Вистински бум направи со антологискиот хит и спот „Мики, Мики“…
-
Почина Томислав Петернек, легендарниот фотограф кој ги овековечи последиците од скопскиот земјотрес
— 24 март, 2024Познатиот српски фотограф Томислав Петернек почина на 91-годишна возраст во Белград. Тој беше носител на највисоките титули во професијата и добитник на повеќе домашни и меѓународни награди, а неговите фотографии беа објавени во најзначајните светски весници, пренесува РТС. Томислав Петернек е роден 1933 година во Винковци, а со фотографија се занимава од 1954 година, пишува…
-
ПОЧИНА МИРКО ПОПОВ, ЕДЕН ОД ПИОНЕРИТЕ НА ЕЛЕКТРОНСКАТА СЦЕНА ВО МАКЕДОНИЈА
— 24 март, 2024Денеска по кусо боледување почина еден од највлијателните и најуспешни скопски диџеи, музичари, композитори, текстописци, издавачи и продуценти Мирко Попов. Попов е роден во 1972 година во Скопје. Израснат во Градски ѕид, како што и самиот велеше во неговото „кучкар маало“, почнува да купува плочи и ја засакува музиката уште од основното училиште, што логично резултираше со првите…
-
Лидија Димковска е добитничка на наградата Роман на годината за „Единствен матичен број“
— 15 март, 2024Романот „Единствен матичен број“ на Лидија Димковска е добитник на наградата „Роман на годината“ за 2023 година што ја доделува Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“. Објавувањето на добитникот на наградата се одржа денеска во кафе-книжарницата „Буква“, а за победникот одлучуваше жири-комисија составена од Влада Урошевиќ, Бранко Цветкоски, Марија Ѓорѓиева, Сашо…
-
Пет романи во најтесен избор за наградата „Роман на годината“
— 11 март, 2024„Единствен матичен број“ од Лидија Димковска („Три“), „Ако се родат некакви чувства: зборник за љубовта на Гоце и Јанка“ од Блаже Миневски („Матица македонска“), „Заборав“ од Томислав Османли („ВиГ Зеница“), „Сѐ уште можам нешто да сторам“ од Фросина Пармаковска („Или – или“) и „Зелениот дворец“ од Сибо („Арс Либрис“) се петте романи што се најдоа…
-
ВРЕДНОСТА НА СПОМЕНИТЕ И НЕДОРАЗБИРАЊЕТО
— 18 февруари, 2024(Кон претставата „Поткровје“, по драмскиот текст „Цена“ на Артур Милер во продукција и режија на Александар Ивановски во копродукција со Македонскиот народен театар од Скопје. Главни улоги: Томислав Давидовски, Хари Михајловски, Елена Кузманов, Горан Ников) Двоактната пиеса на Артур Милер е напишана во далечната 1967 година, веднаш по неговите големи пиеси со кои стекнува светска…
-
ОБЛАК ЧИСТА АКТЕРСКА ИГРА
— 13 февруари, 2024(Кон претставата „Бура и продор“ по концепт и режија на Теа Беговска, а во продукција на Интернационалниот театарски фестивал „Скупи“. Главни улоги: Илин Јовановски, Дениз Рустеми, Бојан Лазаров, Миа Кантарџиева Петровска, Тодор Стојковски, Дин Ибрахим) Најпознатата сентенца на Питер Брук во неговото капитално теоретско дело „Празен простор“ вели: „Можам да земам кој било празен простор…
