НЕ МУ СЕ СМЕЕ, МУ СЕ ПЛАЧЕ
— 21 декември, 2023(Кон претставата „Младоста последна умира“, авторски проект на независната трупа „Пресврт“ вообличен како текст на Ева Камчевска во продукција на Петар Антевски и во колективна режија. Главни улоги: Никола Ристески, Јанка Лефкова, Лазар Христов, Ангела Стојановска)
Повеќе од индикативна е состојбата на младите театарски иметници во нашата држава. Создавајќи критична маса, младите актери, режисери, драматичари, продуценти и други театарски профили веќе почнуваат гласно да проговоруваат за нивниот статус во театарскиот живот чија институциналност е крајно разнишана од безидејноста и неодлучноста. Претставата „Младоста последна умира“ е создадена од дилемите на младите актери и актерки на кои професионалниот живот како поминуваат годините полека им исчезнува од пред очите. Оваа едночасовна претстава е одиграна во аголот на поранешната печатница на Нова Македонија, а нивната ангажираност и доследност во одигрувањето на улогите е за секоја почит. На прославата на триесеттиот роденден на една актерка се собираат нејзините пријатели актери и токму тука ги отвораат проблемите со кои се соочуваат во своето секојдневие, а тоа е социјалната констелација и секако нивната финансиска стабилност. Оваа претстава ме потсети на средбата со еден млад актер во Њујорк пред десетина години со кого се запознав посетувајќи ги воркшопите на Барбара Ван, сопственичката и основачка на Medicine Show Theater, инаку добитничка на Оби наградата и актерка која играла кај Антониони итн. Тој во меѓувреме работеше како бармен и при нашата средба во книжарницата на Барнс и Нобл ми раскажа дека се овидува на паузите да ги повтори своите монолози на Дон Жуан од пиесата на Бернард Шо „Дон Жуан во пеколот“ кои беа некаде околу седум, а тој не сакаше да ги скрати заради нивната значајност.
По завршувањето на неговата смена што траеше од девет до пет часот, отидов да ја гледам таа два и пол часовна претстава во театарот каде што тој брилјираше и имаше неколку аплаузи на отворена сцена. Заминувајќи кон дома ми кажа дека ова е негов додатен ангажман, дека работата во Барнс и Нобл му е финансиски примарна и дека за две недели оваа претстава ќе престане да се игра и дека тој повторно ќе биде „на берза“ за нова улога. Ангела, Лазар, Јанка и Никола веќе зботуваат со тој јазик. Никола се обидува да запише втор факултет за да најде порелевантен ангажнам од економска гледна точка, Јанка е во недоумица дали да ја прифати работата во кол центар, а Лазар и Ангела одбиваат да станат жртви на своите идеали. Каде е театарот и каде се можностите социјалната агонија на овие ликови/актери да престане и тие да постанат релевантни театарски чинители со свој цврст кредибилитет? Моќта на оваа претстава која е исткаена од искуствата не само на овие четворица актери туку и на сите оние кои чекаат да застанат на сцената и ја трошат својата младост е огромна. Овде не можеме а да не проговориме и за независната сцена во Македонија која зазема се поголем замав и ја има во се поголем број, а тоа е секако состојба која резултира со институционалната индолентност која веќе станува поразителна за целиот театарски живот во земјата.
А она што е круцијално во овие проекти е ентузијазмот кој се чини дека е неуништив и кој ќе биде единствениот што веројатно ќе ги придвижи нештата од мртвата точка. Актерската енергија во оваа, би ја нарекол, „автобиографска“ претстава е за секоја пофалба. И Лазар христов и Ангела Стојановска, и Јанка Лефкова и Никола Ристески своите улоги ги извадиле од своите лични недоумици и дилеми, па така оваа претстава е дел од нивниот духовен живот, од нивните стравови и безднадежности, но е дел и од нивната верба во театарската уметност како дел од социјалниот и општествен ангажман, дел од едно живеење кое час поскоро треба да се поправи и освежи за да не бидат и тие дел од оние кои ќе го напуштат овој простор обидувајќи се како странци да се прилагодат на други средини. „Не му се смее, му се плаче“, е една од репликите во оваа претстава и тоа не е дел од патетична тирада, тоа е сублимирана состојба која многу брзо треба да се надмине за да се избегне една неминовна и непосакувана катастрофа.
„Младоста последна умира“ има контекст на една вечност во која младоста го има приматот, а староста е дел од сеќавање кое за овие, но и за сите други театарски уметници треба да биде полно со приказни од сцената, со улоги што ќе донесат ловорики и страст, љубов и ангажман.
Рецензија на Сашо Огненовски
Tagged with:
рецензија
Автор:
Слични статии
-
-
ИСТКАЕНИ ОД СОНИШТА ИЛИ ИЗВИТОПЕРЕНИОТ УМ НА ПРОСПЕРО
27 декември, 2022
Последни статии
-
Мирко Попов: „Мораме да се бориме за секој милиметар нормалност. Психички ни е неопходна таа борба. И музиката ни е неопходна.“
— 27 март, 2024Навикнат сум да живеам во комплетно недоразбирање со мнозинството. Порано мислев дека ако дадам сè од себе, во еден момент ќе се разбереме и ќе заживееме среќно и весело до крајот на животот. Тоа кога бев млад. Сега кога сум поискусен, кога можам да ги согледам дури и резултатите од сопствените залагања, јасно ми е…
-
Почина Слаѓана Милошевиќ иконата на новиот бран во поранешна Југославија
— 26 март, 2024На 69-годишна возраст почина Александра Слаѓана Милошевиќ, иконата на новиот музички бран во осумдесетите години во поранешна Југославија. Важеше за икона која ги рушеше сите табуа, а на пошироката јавност ѝ е најпозната по хит-нумерата „Принцеза“ која во 1984 година ја сними со Дадо Топиќ. Вистински бум направи со антологискиот хит и спот „Мики, Мики“…
-
Почина Томислав Петернек, легендарниот фотограф кој ги овековечи последиците од скопскиот земјотрес
— 24 март, 2024Познатиот српски фотограф Томислав Петернек почина на 91-годишна возраст во Белград. Тој беше носител на највисоките титули во професијата и добитник на повеќе домашни и меѓународни награди, а неговите фотографии беа објавени во најзначајните светски весници, пренесува РТС. Томислав Петернек е роден 1933 година во Винковци, а со фотографија се занимава од 1954 година, пишува…
-
ПОЧИНА МИРКО ПОПОВ, ЕДЕН ОД ПИОНЕРИТЕ НА ЕЛЕКТРОНСКАТА СЦЕНА ВО МАКЕДОНИЈА
— 24 март, 2024Денеска по кусо боледување почина еден од највлијателните и најуспешни скопски диџеи, музичари, композитори, текстописци, издавачи и продуценти Мирко Попов. Попов е роден во 1972 година во Скопје. Израснат во Градски ѕид, како што и самиот велеше во неговото „кучкар маало“, почнува да купува плочи и ја засакува музиката уште од основното училиште, што логично резултираше со првите…
-
Лидија Димковска е добитничка на наградата Роман на годината за „Единствен матичен број“
— 15 март, 2024Романот „Единствен матичен број“ на Лидија Димковска е добитник на наградата „Роман на годината“ за 2023 година што ја доделува Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“. Објавувањето на добитникот на наградата се одржа денеска во кафе-книжарницата „Буква“, а за победникот одлучуваше жири-комисија составена од Влада Урошевиќ, Бранко Цветкоски, Марија Ѓорѓиева, Сашо…
-
Пет романи во најтесен избор за наградата „Роман на годината“
— 11 март, 2024„Единствен матичен број“ од Лидија Димковска („Три“), „Ако се родат некакви чувства: зборник за љубовта на Гоце и Јанка“ од Блаже Миневски („Матица македонска“), „Заборав“ од Томислав Османли („ВиГ Зеница“), „Сѐ уште можам нешто да сторам“ од Фросина Пармаковска („Или – или“) и „Зелениот дворец“ од Сибо („Арс Либрис“) се петте романи што се најдоа…
-
ВРЕДНОСТА НА СПОМЕНИТЕ И НЕДОРАЗБИРАЊЕТО
— 18 февруари, 2024(Кон претставата „Поткровје“, по драмскиот текст „Цена“ на Артур Милер во продукција и режија на Александар Ивановски во копродукција со Македонскиот народен театар од Скопје. Главни улоги: Томислав Давидовски, Хари Михајловски, Елена Кузманов, Горан Ников) Двоактната пиеса на Артур Милер е напишана во далечната 1967 година, веднаш по неговите големи пиеси со кои стекнува светска…
-
ОБЛАК ЧИСТА АКТЕРСКА ИГРА
— 13 февруари, 2024(Кон претставата „Бура и продор“ по концепт и режија на Теа Беговска, а во продукција на Интернационалниот театарски фестивал „Скупи“. Главни улоги: Илин Јовановски, Дениз Рустеми, Бојан Лазаров, Миа Кантарџиева Петровска, Тодор Стојковски, Дин Ибрахим) Најпознатата сентенца на Питер Брук во неговото капитално теоретско дело „Празен простор“ вели: „Можам да земам кој било празен простор…
