(Кон „Горчливите солзи на Петра фон Кант“ од Рајнер Вернер Фасбиндер во продукција на Народниот театар на Клуж-Напока, Романија. Режија: Еуџен Жебелеану. Глaвни улоги: Рамона Думитреан, Санциана Тарца, Анжелика Ничоара, Елена Иванча, Миријам Чуибус и Дијана Булуга)
Зборувајќи за нарцизмот, секогаш се посегнува по колоритноста како подлога за илустрација, а понекогаш и за оправдување. Томас Стернс Елиот во една прилика ќе каже: „Половина од штетата што се прави на овој свет се должи на луѓе кои сакаат да се чувствуваат важни. Тие не сакаат да направат штета, но штетата (што тие ја предизвикуваат) не ги интересира. Или не го гледаат, или го оправдуваат тоа затоа што се опседнати со бескрајната борба да мислат добро за себе.“ Фасбиндер во неговата најмаркантна пиеса зборува за нешто што некои дваесетина години по неговата смрт ќе стане секојдневен начин на живот, а тоа е интимната дезориентација. Неговата Петра фон Кант е нарцисоидна модна дозајнерка која својата неусогласеност со реалниот свет ја проектира врз сите други, а најмногу врз своите најблиски. Она што оваа пиеса ја прави релевантна и актуелна е токму токсичната интерпретација на колоритот кој во светот на нарцистосоидната дезориентираност има двојна функција: да обелзичи и да го делигитимира човекот. Во режискиот концепт на Жебелену оваа дискрепанција станува совршено застрашувачка и тој успева оваа исклучително интимна пиеса на Фасбиндер да ја актуелизира во едно генерално согледување на сексуалната и интимна ориентација. Оваа негова интерпретација на Фасбиндеровиот текст е раширена во анахроноста на горливите проблеми со идентитетската еднаквост, но во исто време е и лична драма на жена кој се занимава со модно дизајнирање. Жебелеану прави претстава која се загледува од двете страни: и од онаа интимната која кај Фасбиндер има судбински предзнак и од онаа слободоумната која во дваесет и првиот век е многу погрешно толкувана. Фасбиндеровиот критички однос и слободоумност и во неговиоте драми и во неговите филмови е еклатантен, додека во концептот на Жебелеану се насетува извесна документрност која е плодотворна најмногу заради пронаоѓањето на новите аспекти на овој драмски тест. Дијалогот на Фасбиндер е остар, но на извесни наврати и многу поетичен, додека концептот на Жебелеану внесува многу интересна глазура на епика проследувајќи ја судбината на Петра во политички и општествени размери.
Актерскиот сензибилитет на оваа верзија на драмата на Фасбиндер е круцијален и би рекол дека е восхитувачки. Овде би ја истакнал прекрасната актерска креација на Рамона Думитреан која од Петра фон Кант прави вистинска актерска бравура. Таа сјајно ја одвоила амбивалентноста на овој лик од нејзиниата вистинска болка: осаменоста. Нејзината Петра е и емотивна, а е и сурова, нејзината интерпретација плени со комплексноста на изговорениот текст, со органиката на ликот и со емотивната партитура која е исклучително фасцинантна. Тука се придружува и Марлене на Анжелика Ничоара која е дијаметрално различна од неа, со наивност и искреност која совршено точно се согледува во интегритетот на нејзината интерпретација, а не можеме а да не ја споменеме Дијана Булуга во улогата ан Габриеле фон Кант, актерка со извонреден изразен регистар. Карин на Санцијана Тарца и Сидони на Елена Иванча носат една наивност во целата драматика и се актерски партии кои го држат тој еквилибриум на несфатеност и недоразбирање во целата драматика на Петра. Секако во целиот овој конломерат од одлично одиграни ликови влегува и оној на Валери во толкување на Миријам Чуибус кој исто така плени со својата специфика.
Во вителот на недоразбирањето и во широкото интерпретирање на интимистичката дезириентираност, визуелниот момент е совршено доминантен. Така овој круцијален драмски текст на Фасбиндер се одигрува во прекрасната сцена и костими на Велича Пандуру чие заслепувачко белило е метафора за задушениот колорит на уметноста на модата, еден уметнички колосеум во којшто вештачката шума на себеосознавањето како да излегла од Петра и се раширила по целата сцена. Костимите на Пандуру говорат со модниот јазик кој подразбира варијанти и недовршености исто онака како што се недовршени и сите наши процеси до крајот на животот. Овде ќе ја споменеме и одличната музичка илустрација на Овидиу Зимчеа која како да се вовлекла во целото дејствие на најдобар можен начин поттикнувајќи ја неговата значенска вредност.
Еуџен Жебелеану е режисер кој знае да го промислува театарот од другата страна, да ги преиспита причините и последиците од движењата во време кога не можеме да донесеме самите одлуки, а тие да не бидат контролирани од некој што не е повикан да го направи тоа. Неговата режија носи силна порака, а тоа можевме да го видиме и од видеото на крајот на претставата, порака која е неодвоива од нашите персоналитети. Она што Жебелеану сака да ни го каже, а и Фасбиндер се обидувал, е дека недоразбирањето е плод на колективната осаменост, а осаменоста е плод на тактичното отуѓување кое во овој грешен дваесет и први век се вовлекува во нашите животи под лагата на „зближувањето.“
„Горчливите солзи на Петра фон Кант“ Еуџен Жебелеану направи да ги почувствуваме во своето грло носејќи на сцената исклучителен цивилизациски важен синдром: дезориентацијата која зема се поголем замав и во политичка и во општествена смисла. Неговиот режисерски ракопис не наведува да се соочиме со прашањата кои за жал се уште се поттурнуваат под тепих, а пораката е многу јасна и алармантна и без исклучок се однесува на интегритетот на човековиот вид.
Во преполнетата сала во Домот на културата во Битола, вчера, со доделувањето на главните награди и со проекцијата на македонскиот филм „Лена и Владимир“ заврши 44. ИФФК „Браќа Манаки“. „Златна камера 300“ на 44. ИФФК „Браќа Манаки“ ја добија кинематограферите Џевахир Шахин и Куршат Уресин за филмот „За сувите треви“, на светски познатиот турски режисер…
Дебитанскиот филм на Игор Алексов, приказната за двајцата бегалци Лена и Владимир, раскажана во сценариото на Александар Русјаков, ќе го затвори годинешното издание на ИФФК „Браќа Манаки“. На денешната прес конференција беше претставена екипата од филмот. -Снимањето се одвиваше во 2018 година, но се случи една бура и го уништи речиси целиот сет и дел…
Со проекција на македонскиот игран филм „Лена и Владимир“ во режија на Игор Алексов, проект во кој кинематографер е Душан Кардалевски, вечер во Битола завршува 44. Интернационален фестивал на филмската камера „Браќа Манаки“. Според востановената традиција, пред доделување на фестивалските награди за најдобрите кинематографери за кои одлучуваат неколку жири комисии, на сцената во НУ Центар…
Кинематограферот Шеjмус Мекгарви, добитникот на наградата „Златна камера 300“ за особен придонес во светската филмска уметност, во рамки на 44. издание ИФФК „Браќа Манаки“, денеска во битолското кино одржа мастерклас. Тој зборуваше за неговите почетоци, почнувајќи од неговото детство, па до соработката со врвни режисерски имиња. -Пораснав во мал град во Обединетото Кралство, во католичко…
Под медијаторство и иницијатива на Форумот за разумни политики во рамките на фестивалот „Браќа Манаки“ се потпиша меморандум меѓу седум киноприкажувачи во Македонија: Кинотека на Северна Македонија, Синема паркинг кино-Битола, 3Д Кино Битола, Центар за култура-Битола, Киноверзум Свети Николе, кино Фросина од Скопје, кино Милениум и Синеплекс, заедно со Агенцијата за филм и канцеларијата на…
Филмот „Совршени денови“ на Вим Вендерс се прикажа во рамките на официјалната селекција Камера 300 на 44. ИФФК „Браќа Манаки“, прекрасен филм на познатиот режисер Вим Вендерс, снимен во Токио, во кој се прикажани 17 различни архитектонски креации на тоалети во овој град. Убавината на филмот ја дополнува и прекрасната глума на шармантниот и харизматичен…
Проекцијата на турскиот филм „За сувите треви“ од познатиот турски режисер Нури Билге Џејлан, предизвика големо интересирање и покрај тоа што филмот трае 197 минути а почна речиси во 22 часот. Следниот ден на прес конференцијата, што исто така беше посетена од голем број новинари и филмски работници, беа кинематограферите Куршат Уресин и Џевахир Шакин,…
„Збирка на вокални дела на композиторот Љубомир Бранѓолица од опусот на популарната музика“ е наслов на проектот од кој што произлезе изработка на збирка ноти „Поп – музика за Пијано и глас“. Збирката се состои од 20 нотографирани композиции од композиторскиот опус на забавна – поп музика. Создавањето на оваа збирка на ноти е продукт…