118 години од раѓањето на Димитар Пандилов – основоположник на македонското современо сликарство
— 1 март, 2017Димитар Аврамовски Пандилов, македонскиот претставник на импресионизмот и еден од основачите на ДЛУМ (Друштвото на ликовните уметници на Македонија) .е роден на денешен ден, први март, пред 118 години во 1898 година.
„Не треба да се заборави дека она што заедно со неколкуте свои колеги, основоположници на современата македонска ликовна уметност (Лазар Личеноски, Никола Мартиноски, Димо Тодоровски…) го има создадено како сведок на „драматичните историски настани што водат кон, а потоа се и дел од борбата за национално ослободување на македонскиот народ, претставува историски потфат во процесот на создавањето и развојот на современата македонска ликовна уметност“. Ова, како и сите натамошни одбележувања на творештвото на Димитар Пандилов, ќе биде скромно во однос на големината на неговото дело и, во споредба со долгот што го имаме кон него како сликар на поетиката на македонскиот предел.“ (Викторија Васева Димеска)
Роден е во село Тресонче. Завршил ликовна академија во Софија во 1924 година а потоа престојувал во Франција во Монпелје и Париз., каде што меѓу другото работел и на академијата „Гранд Шомјер“ (1928). Излагал на повеќе групни изложби во Софија и во Југославија; меѓу другото на повеќе тематски и репрезентативни изложби на македонската уметност. Пандилов е претставник на жанрот битово сликарство со неговите дела што го обработуваат народниот живот и битот на македонскиот народ.
„ Ненадејната средба со Димитар Пандилов во мајското претпладне наситено со арома на липите крај ул. „Орце Николов“ остана незавршена. Сликарот на мали човечки радости, тивкиот шепот на луѓето од приградските населби и осамените вагонетки на пероните го илустрираше епот од Прличев за Кузмана. Пандилов мислеше дека е завршена неговата одисеја на селидби, прогони, немаштина и печалбарење од ден за ден, мислеше дека отпочнува неговиот нов уметнички живот со работен ден од раните утрини до доцните ноќи во ателјето. Се лутеше на телевизиските камери што ги овековечуваа 40-годишните напори на лента, зашто внесуваа немир во неговиот толку хармоничен дом, во неговото прво ателје. И се радуваше зашто ретко кога средствата за публицитет посредуваа меѓу неговите дела и љубителите на уметноста.
… Првиот чекор на Пандилов во сликарството не мина во дилема меѓу традиционалниот мијачки иконопис и импресионизмот, кој со магична моќ ги повлече новите сликарски генерации на периферните балкански академии. Тивко и без миноски врвици, тој го прифати импресионизмот така како што тој беше прифатен секаде вон Париз:
Марка на Македонска пошта од 1999 г. по повод стогодишнината од раѓањето на Пандилов
Цртачкото ткиво не направи концесии на боените односи, колоризмот никогаш триумфално не загосподари над другите елементи, не се расточи во флуидни воздушести намази што ги потиснуваат предметите на видливиот свет. Пандилов не створи антитет меѓу цртачките и боените вредности; уште во првите дела ги смири двата елемента, за да воспостави рамнотежа меѓу рационалните и емотивните компоненти. Впрочем, Пандилов не можеше по секоја цена да го жртвува цртежот, не само затоа што беше извонреден цртач по природа; неговиот свет ликовно овоплотен меѓу 1925-1930 година, подоцна ненадминат, во својот основен акцент ја донесуваше човечката фигура“, напишал Цветан Грозданов во „Блесок“.
Димитар Пандилов загинал во Скопскиот земјотрес на 26 јули 1063 година.
Автор:
Слични статии
-
-
Десет држави што ја цензурираа уметноста во 2017 година
11 јануари, 2018 -
Изложба по повод 100 години од раѓањето на Борко Лазески
25 октомври, 2017 -
Последни статии
-
Дејан Петровиќ: Интервјуата се секогаш танго за двајца
— 19 ноември, 2024„На окрутноста на животот потребна му е благоста во погледот“, е превод на оригиналното издание „Окрутности живота потребна је благост погледа“, книга од соседството, од авторот Дејан Петровиќ, кој живее во Нови Сад, Србија. Тој зад себе, во неколку децениското пишување, остварил многубројни средби и направил интервјуа со значајни режисери, писатели, со луѓе од уметноста….
-
Нашето културно наследство не е само наша обврска, туку и одговорност кон идните генерации
— 8 ноември, 2024Министерот за култура и туризам Зоран Љутков, во просториите на НУ Завод за заштита на спомениците на културата и музеј – Охрид се обрати на прес-конференција по повод најновите археолошки откритија во Охридско-струшкиот Регион. Станува збор за вредни наоди, околку 80, откриени на локалитет во Охридско-струшкиот регион, односно на некропола од архајскиот период, 6 век…
-
Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“
— 5 ноември, 2024Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. Новото електронско издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. претставува избор на дела од богатиот опус на македонскиот композитор со хрватско потекло, Љубомир Бранѓолица. На повеќе од 40-тина страници се сместени шест нотографирани дела, избор од богатиот…
-
Столе Попов добитник на наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот
— 22 октомври, 2024На манифестацијата „Годишни награди за режисерите“, која се одржа во Нови Сад, на истакнатиот македонски режисер Столе Попов му беше врачена наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот. Наградата му ја врачи легендарниот актер Предраг Мики Манојловиќ, откако воведно обраќање имаше Ненад Павловиќ, и самиот режисер по професија и син на…
-
Гран при на „Киненова“ за филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена
— 21 октомври, 2024Во Домот на културата „Билјана Беличанец“ синоќа, на последната фестивалска вечер, во преполната сала во присуство на бројни филмски работници, уметници, актери, режисери, претставници на политичкиот и културниот живот на земјава и претставници на дипломатскиот кор беа доделени наградите на 9. издание на МФФ Киненова. „Гран при“ доби филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена,…
-
Познатиот австриски режисер Улрих Зајдл е лауреат на „Киненова, фестивал кој се отвора утре со „Јон Вардар против галакцијата“ на Гоце Цветановски
— 14 октомври, 2024Австрискиот режисер Улрих Зајдл е годинешен добитник на Наградата за животно дело на Меѓународниот филмски фестивал „Киненова“. -Со нас денеска е еден од најинтересните филмски автори, сценарист, режисер и продуцент, Улрих Зајдл од Австрија. Режисерот кој уште пред да го побуди вниманието во 2001 година со „Тегобни денови“, го побуди вниманието и пред тоа на…
-
„Што е прво? Филмот или приказната“ е мотото на 9. МФФ „Киненова“
— 7 октомври, 2024МФФ „Киненова“ ќе се одржи по деветти пат од 15 до 20 октомври, со македонскиот долгометражен анимиран филм на Гоце Цветановски „Јон Вардар против Галаксијата“. -На мое големо задоволство Тематски би ја започнал истата претставувајќи го овогодинешниот фестивалски слоган: Што е прво? Филмот или приказната? Огромна благодарност за целиот визуелен идентитет на овогодинешното издание на…
-
45. ИФФК „Браќа Манаки“: Иднината на фестивалот зависи од она што ќе им го пренесеме на младите
— 1 октомври, 2024На годинешното 45 издание на Интернационалниот фестивал на филмска камера „Браќа Манаки“, најстар фестивал и еден од трите фестивали во светот посветен на кинематограферите, кој се одржа од 21 до 27 во Битола, главната награда „Златна камера 300“ му припадна на германскиот филм „Наставничка канцеларија“ односно на кинематограферката Џудит Кауфман. Секако, одличен филм, безвременски, што…
