Десет работи што треба да ги знаете за ГТЦ
— 6 август, 2016- Планот и идејата на ГТЦ се учат како задолжителна лекција по предметот „Општествени згради“ на Архитектонскиот факултет во Скопје! За планот на ГТЦ, како ни за еден друг скопски објект, било пишувано во многу југословенски и странски весници..ГТЦ е продолжение на македонските традиции. Во својата функционалистичка основа и во идејата
- ГТЦ е континуитет на балканската традиција за отворена чаршија низ која се поминува – токму како старата скопска чаршија. Во својата функционалност ГТЦ може да се чита и како продолжение на традициите на легендарниот македонски и балкански градител Андреа Дамјанов од 19 век (кој направил, во функција на јавни простори, и неколку антологиски цркви).
- ГТЦ може да се разбере и како продолжение на белите фасади на Охридската куќа, со своето модернистичко белило (модернистите сакале бели фасади). Дури и самиот Корбизие, таткото на модерната, во своите патувања низ Балканот бил фасциниран од Дебарската куќа! Затоа ГТЦ, и покрај својот модернистички ракопис, во себе содржи и многу традиционалност!
- ГТЦ не е бетон! ГТЦ е изграден од монтажни панели и челична конструкција, а монтажната градба е иднина на архитектурата. Бетонскиот начин на градба денес се напушта, како штетен по здравјето, гломазен и непрактичен. Затоа ГТЦ е технички револуционерен за своето време, но и за денешно време!
- ГТЦ има хуманистички граѓански концепт на „покриен“ плоштад. Тоа е систем на покриени улици – концепт кој бил исклучително авангарден, но пред сè функционален. ГТЦ е објект-случување, совршено вклопен во динамиката на градот.
- ГТЦ е во согласност со идеите на Кензо Танге за Скопје. Живко Поповски бил дел од тимот кој работел на реализација на проектот на Танге. (Една од фасцинантните идеи на Танге бил и „лебдечкиот“ футуристички мост кој ќе ги поврзува Новата железничка станица и ГТЦ. Посетителите на Скопје на тој начин би можеле да дојдат до градот со воз и потоа директно да прошетаат до ГТЦ.:)
- ГТЦ има 114.000 квадратни метри, што го прави еден од најголемите трговски центри на Балканот. Тој не е обичен „шопинг мол“. Денешните шопинг молови се затворени (Рамстор, Сити Мол) и не го поттикнуваат социјалниот дух на градот. Тие немаат излози и немаат однос кон луѓето и опкружувањето. ГТЦ, за разлика од нив, е трговски но и социјален простор чија цел не е првенствено трговијата, туку ползата на граѓаните и вклопеноста на архитектурата во градскиот пејзаж.
- ГТЦ совршено се вклопува во контекстот. Иако е голем објект, во секоја смисла, тој не го оптоварува градот, за разлика од габаритните шопинг молови. Живко Поповски на своите предавања велел: „Треба да се прават згради толку добро вклопени во опкружувањето што воопшто нема да се забележи нивното постоење”.
- ГТЦ е исклучителен пример за јавен простор кој го симболизира градот. 70% од неговата површина е отворена, како агора во која со децении се развива јавниот живот на скопјани. Во списанието „Млад Борец“ во 1990 Живко Поповски вели: „Не прашувајте ме што ќе сторам јас за градот — прашајте се што ќе направиме заедно за Скопје“.
- Нападот врз ГТЦ е напад врз урбано Скопје, врз граѓанските вредности, врз самата архитектура. Низ целиот свет објектите од модерната се заштитуваат како културно наследство. Точно е дека планот за доградба и реновирање на ГТЦ постои уште од деведесеттите, но ГТЦ може да биде реновиран само во својот автентичен израз.
- Текстот е преземен од Окно
Tagged with:
АРХИТЕКТУРА
Автор:
Слични статии
-
-
-
Чии дела се 10-те најпознати згради во Скопје?
12 октомври, 2017 -
Последни статии
-
Распишан конкурсот за наградата „Роман на годината“ за 2024 година
— 19 декември, 2024Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“ го распиша конкурсот за наградата „Роман на годината“ за 2024 година, кој ќе трае од 15 декември до 15 јануари 2025 година. Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“ го распиша годинашниот конкурс за наградата „Роман на годината“ за 2024 година, кој…
-
Дејан Петровиќ: Интервјуата се секогаш танго за двајца
— 19 ноември, 2024„На окрутноста на животот потребна му е благоста во погледот“, е превод на оригиналното издание „Окрутности живота потребна је благост погледа“, книга од соседството, од авторот Дејан Петровиќ, кој живее во Нови Сад, Србија. Тој зад себе, во неколку децениското пишување, остварил многубројни средби и направил интервјуа со значајни режисери, писатели, со луѓе од уметноста….
-
Нашето културно наследство не е само наша обврска, туку и одговорност кон идните генерации
— 8 ноември, 2024Министерот за култура и туризам Зоран Љутков, во просториите на НУ Завод за заштита на спомениците на културата и музеј – Охрид се обрати на прес-конференција по повод најновите археолошки откритија во Охридско-струшкиот Регион. Станува збор за вредни наоди, околку 80, откриени на локалитет во Охридско-струшкиот регион, односно на некропола од архајскиот период, 6 век…
-
Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“
— 5 ноември, 2024Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. Новото електронско издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. претставува избор на дела од богатиот опус на македонскиот композитор со хрватско потекло, Љубомир Бранѓолица. На повеќе од 40-тина страници се сместени шест нотографирани дела, избор од богатиот…
-
Столе Попов добитник на наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот
— 22 октомври, 2024На манифестацијата „Годишни награди за режисерите“, која се одржа во Нови Сад, на истакнатиот македонски режисер Столе Попов му беше врачена наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот. Наградата му ја врачи легендарниот актер Предраг Мики Манојловиќ, откако воведно обраќање имаше Ненад Павловиќ, и самиот режисер по професија и син на…
-
Гран при на „Киненова“ за филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена
— 21 октомври, 2024Во Домот на културата „Билјана Беличанец“ синоќа, на последната фестивалска вечер, во преполната сала во присуство на бројни филмски работници, уметници, актери, режисери, претставници на политичкиот и културниот живот на земјава и претставници на дипломатскиот кор беа доделени наградите на 9. издание на МФФ Киненова. „Гран при“ доби филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена,…
-
Познатиот австриски режисер Улрих Зајдл е лауреат на „Киненова, фестивал кој се отвора утре со „Јон Вардар против галакцијата“ на Гоце Цветановски
— 14 октомври, 2024Австрискиот режисер Улрих Зајдл е годинешен добитник на Наградата за животно дело на Меѓународниот филмски фестивал „Киненова“. -Со нас денеска е еден од најинтересните филмски автори, сценарист, режисер и продуцент, Улрих Зајдл од Австрија. Режисерот кој уште пред да го побуди вниманието во 2001 година со „Тегобни денови“, го побуди вниманието и пред тоа на…
-
„Што е прво? Филмот или приказната“ е мотото на 9. МФФ „Киненова“
— 7 октомври, 2024МФФ „Киненова“ ќе се одржи по деветти пат од 15 до 20 октомври, со македонскиот долгометражен анимиран филм на Гоце Цветановски „Јон Вардар против Галаксијата“. -На мое големо задоволство Тематски би ја започнал истата претставувајќи го овогодинешниот фестивалски слоган: Што е прво? Филмот или приказната? Огромна благодарност за целиот визуелен идентитет на овогодинешното издание на…
