Славните портрети на Надар на познатите Французи од XIX век
— 4 декември, 2018Во изложбениот простор на Мала станица, шестти декември, во 20 часот, ќе биде отворена изложбата на портретни фотографии на францускиот фотограф, карикатурист, аерограф, романсиер, новинар со меѓународна репутација, Надар – Гаспар Феликс Турнашон. Надар ги фотографирал сите големци на времето: Жил Верн, Виктор Иго, Хектор Берлиоз, Емил Зола, Мане, Крофт, Дума, Моне, Бодлер, Жорж Песок, Ежен Делакроа, Сара Бернар, Домие, Доре, Вагнер и многу други. Неговите портрети на најголемите современици се првата и единствена вистинска врска со таа ера. Тој за прв пат користејќи ја сликата го опишал времето во коешто живеел. Многу е пишувано за Надар, неговиот живот и работа, но она што е најпрепознатливо е дека Надар прв го сликал Париз од воздух и катакомбите близу Париз со помош на балон и го измислил жанрот на фото-интервјуа.
Виктор Иго
Гаспар-Феликс Турнашон (1820-1910) станува Надар на дваесетгодишна возраст: пишува хроники, фељтони и романи во новинарски стил, а од 1846 му се оддава на шеговитиот и подбивен цртеж. Пантеон Надар во чиј состав има околу тристотини, честопати зајадливи карикатури, се појавува во 1854: тој ќе го направи славен. Токму во подготвувањето на Пантеонот за прв пат ќе ја користи фотографијата. Живее на улица Сен-Лазар (неговото студио се наоѓа на покривот: светлината обврзува), прави портрети на пријатели што ги пречекува без формалности: Теофил Готје, Марселина Деборд Валмор, Жерар де Нервал (неколку денови пред неговото самоубиство), Гистав Доре, Бодлер…
Едуар Мане
Нивните силуети се пројавуваат на неутрална позадина. Надар го избегнува преувеличувањето, разубавеноста и драматизирањето; ја отфрла анегдотата. Се обидува да ја долови само сличноста со интимното кај личноста. Во тоа успева благодарение на својата примерна штедливост во користење на изразните средства и својата прониклива психолошка перцепција. Неговите фотографски портрети не се сатирични; тоа не се комични фигури. Надар проживува години на раскош во средиштето на парискиот јавен живот во периодот на Второто царство. Во 1860 се вселува на булеварот на Каписин во поголемо студио, со уметничка фасада, посетувано од монденско друштво, што не го спречува да лета со балон за да фотографира од воздух, да прави пробни снимки со вештачко осветлување (во 1861 регистрира патент) и да се симне под земја за да ја фотографира канализацијата и катакомбите (1865). Домие прави негова карикатура во балон, како ја издигнува фотографијата на рамниште на уметност.
Жил Верн
Жил Верн го става во улога на главен јунак во својот роман ,,Од Земјата до Месечината” и оценува дека е неповторлив и смел. Во 1871, додека се раѓа IIIта Република по воената катастрофа во Седан, Надар, притиснат од финансиски проблеми, се преселува во улицата Анжу и почнува активно да се занимава со портретирање: Алфонс Доде, Сара Бернар… Времињата по војната се тмурни. Исто и лицата на луѓето. За неколку години, постепено успева да се извлече од тешкотиите. Одново пишува (Приказни од зад грмушките, 1876) и со помош на својот син Пол, го прави првото фотографско интервју со хемичарот Шеврел. Неколку години подоцна се повлекува во Сенарската шума каде ги пишува своите мемоари, му го препушта студиото на Пол, а на седумдесет и пет години се настанува во Марсеј. За време на светската изложба во 1900 во Париз, ретроспективата на неговото дело доживува невиден успех. Издавачката куќа Фламарион ја објавува ,,Кога бев фотограф”.
Сара Бернар, 1860 – 1865
Болен од астма, во 1904 Надар се враќа во Париз каде што и умира на 21 март 1910, откако ќе ја напише ,,Интимниот Шарл Бодлер”. Пргав, дрзок, непретпазлив, со социјалистички идеали, Надар бил првиот фотограф што му пркосел на јавното мислење и што ни малку не отстапил во исполнување на своите замисли (фотографирање од воздух) и своите склоности (портретирање само за себе, и покрај успехот на визит или фото картата со која Дисдери се збогатил). Неговите најдобри портрети се оние на луѓето што најдобро ги познавал. Со ретки исклучоци, ги фотографирал одвоено, речиси без никаков декор. Ликовите му беа опсесија. Полн со почит, срамежлив, не се обидувал ни да ги прогонува, ни да ги принудува да го признаат она што не е за признавање. Со голо око проѕреваше во лицата; не правеше никаков ретуш. Чиста практика, без украсување. Овие славни портрети претставуваат вистински Пантеон на неговото време. По повод изложбата во 1859, во Газета на убавите уметности уште тогаш еден критичар велеше дека „фотографот има секогаш право да биде уметник“.Тој зборуваше за Феликс Надар, вистинскиот, оној што ја имаше моралната интелигенција на своите модели и чувството за светлина. (Пјер Боном)
Националната галерија на Македонија, музејот Jeu de Paume од Париз, компанијата Зегин и Охридска банка – Сосиете женерал груп, во соработка со Францускиот институт во Скопје, го направија можно организирањето на оваа изложба но исто така и успешната билатерална соработка и партнерска корелација со Амбасада на Република Франција во Скопје, г-динот Кристијан Тимоние, Амбасадор на Франција во Македонија, и Францускиот институт во Скопје на чело со г-динот Емануел Рембер, директор во оваа институција.
Автор:
Слични статии
-
-
Признава ли Македонецот сопствена вина?
29 април, 2022 -
Изложба по повод 70 години од првата национална поставка (1951-2021)
7 септември, 2021 -
Последни статии
-
Дејан Петровиќ: Интервјуата се секогаш танго за двајца
— 19 ноември, 2024„На окрутноста на животот потребна му е благоста во погледот“, е превод на оригиналното издание „Окрутности живота потребна је благост погледа“, книга од соседството, од авторот Дејан Петровиќ, кој живее во Нови Сад, Србија. Тој зад себе, во неколку децениското пишување, остварил многубројни средби и направил интервјуа со значајни режисери, писатели, со луѓе од уметноста….
-
Нашето културно наследство не е само наша обврска, туку и одговорност кон идните генерации
— 8 ноември, 2024Министерот за култура и туризам Зоран Љутков, во просториите на НУ Завод за заштита на спомениците на културата и музеј – Охрид се обрати на прес-конференција по повод најновите археолошки откритија во Охридско-струшкиот Регион. Станува збор за вредни наоди, околку 80, откриени на локалитет во Охридско-струшкиот регион, односно на некропола од архајскиот период, 6 век…
-
Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“
— 5 ноември, 2024Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. Новото електронско издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. претставува избор на дела од богатиот опус на македонскиот композитор со хрватско потекло, Љубомир Бранѓолица. На повеќе од 40-тина страници се сместени шест нотографирани дела, избор од богатиот…
-
Столе Попов добитник на наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот
— 22 октомври, 2024На манифестацијата „Годишни награди за режисерите“, која се одржа во Нови Сад, на истакнатиот македонски режисер Столе Попов му беше врачена наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот. Наградата му ја врачи легендарниот актер Предраг Мики Манојловиќ, откако воведно обраќање имаше Ненад Павловиќ, и самиот режисер по професија и син на…
-
Гран при на „Киненова“ за филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена
— 21 октомври, 2024Во Домот на културата „Билјана Беличанец“ синоќа, на последната фестивалска вечер, во преполната сала во присуство на бројни филмски работници, уметници, актери, режисери, претставници на политичкиот и културниот живот на земјава и претставници на дипломатскиот кор беа доделени наградите на 9. издание на МФФ Киненова. „Гран при“ доби филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена,…
-
Познатиот австриски режисер Улрих Зајдл е лауреат на „Киненова, фестивал кој се отвора утре со „Јон Вардар против галакцијата“ на Гоце Цветановски
— 14 октомври, 2024Австрискиот режисер Улрих Зајдл е годинешен добитник на Наградата за животно дело на Меѓународниот филмски фестивал „Киненова“. -Со нас денеска е еден од најинтересните филмски автори, сценарист, режисер и продуцент, Улрих Зајдл од Австрија. Режисерот кој уште пред да го побуди вниманието во 2001 година со „Тегобни денови“, го побуди вниманието и пред тоа на…
-
„Што е прво? Филмот или приказната“ е мотото на 9. МФФ „Киненова“
— 7 октомври, 2024МФФ „Киненова“ ќе се одржи по деветти пат од 15 до 20 октомври, со македонскиот долгометражен анимиран филм на Гоце Цветановски „Јон Вардар против Галаксијата“. -На мое големо задоволство Тематски би ја започнал истата претставувајќи го овогодинешниот фестивалски слоган: Што е прво? Филмот или приказната? Огромна благодарност за целиот визуелен идентитет на овогодинешното издание на…
-
45. ИФФК „Браќа Манаки“: Иднината на фестивалот зависи од она што ќе им го пренесеме на младите
— 1 октомври, 2024На годинешното 45 издание на Интернационалниот фестивал на филмска камера „Браќа Манаки“, најстар фестивал и еден од трите фестивали во светот посветен на кинематограферите, кој се одржа од 21 до 27 во Битола, главната награда „Златна камера 300“ му припадна на германскиот филм „Наставничка канцеларија“ односно на кинематограферката Џудит Кауфман. Секако, одличен филм, безвременски, што…
