„Малиот принц“ е роман за вечност
— 8 април, 2018Пред точно 75 години од печат излезе книгата која до денес ги освојува срцата на големите и малите: „Малиот принц“ на Антоан де Сент-Егзипери е приказна за човечноста и пријателството.
Малиот принц на Антоан де Сент-Егзипери го посматра светот со очите на едно дете, а своите сознанија ги формулира со зборовите на еден мудрец. „Човек гледа добро само со срцето. Најсуштественото е невидливо за очите“, или „Времето што си го изгубил за твојата роза, ја прави толку важна“, се само две од многуте познати реченици на симпатичното мало русокосо момченце од Астероидот Б612.
Во својата книга „Малиот принц“, која првпат излезе од печат на 6 април 1943 година во Њујорк на англиски и француски јазик, Антоан де Сент-Егзипери се соочува со есенцијалните теми на своето време. Таа, 75 години подоцна, е дури и поактуелна отколку во времето во кое беше издадена, поради падот на вредностите на модерното општество, технолошкиот напредок, конзумот и поседувањето, но пред сѐ – пријателството и љубовта. „Малиот принц“ важи за дело во кое Сент-Егзипери го отсликува својот идеал за едно хуманистичко општество.
„Малиот принц“ е преведен на повеќе од сто јазици и дијалекти
Јозеф Ханиман, биографот на Антоан де Сент-Егзипери, во интервју за ДВ зборува за човекот во писателот со светска слава и за тајната на неговиот успех.
ДВ: Господине Ханиман, пред точно 75 години на пазарот на книги првпат се појави „Малиот принц“. Можете ли да се сетите како се чувствувавте кога првпат ја прочитавте книгата?
Јозеф Ханиман: „Малиот принц“ првпат го прочитав како дете. Мора да кажам дека тогаш не го разбрав добро. Ми беше малку таинствено. Така остана всушност до денес. Веројатно, тоа е причината зошто романот функционира толку добро.
„Малиот принц“ би требало да е книга за деца, но сфаќањето на нејзината смисла воопшто не е лесно. Дали Сент-Егзипери можеби не напишал сепак книга за возрасни?
Често се вели дека е тоа книга за луѓе до 7 до 77 годишна возраст, односно денес може да се додадат уште 20 години плус. Тоа е книга за детето кое практично продолжува да живее во секој од нас.
Антоан де Сент-Егзипери позира пред својот авион (нејасно е кога и каде е направена оваа фотографија)
„Малиот принц“ денес е една од најчитаните книги на сите времиња. Преведена е на повеќе од сто јазици и дијалекти. Која е тајната на успехот на ова дело?
Фигурата на малиот принц и делот со лисицата и змијата, сето тоа има нешто мистериозно. Нешто, што одговара во сите можни контексти и сите можни епохи. Раскажувањето е многустрано: „Малиот принц“ може да се сфати како еколошко дело, како што беше случај во изминатите години – малиот принц се грижи за чистотата на планетата со тоа што добро ги чисти вулканите, но може да се разбере и како научна фантастика, со сиот оптимизам, или песимизам за иднина. И, она што ја прави посебна оваа книга е што таа во основа е првата интерпланетарна и футуристичка приказна.
Кога „Малиот принц“ првпат излезе од печат во 1943 година во Њујорк, во светот сѐ уште беснееше Втората светска војна. Како текстот беше читан и сфатен во тоа време?
Сент-Егзипери во текот на двете години кои ги поминал во САД, бил длабоко несреќен. Од една страна, затоа што имал лоша совест, поради тоа што неговите роднини, меѓу кои и мајка му, останале во Франција, а од друга страна затоа што се наоѓал меѓу два табора. За цело време во САД тој одбивал јавно да го критикува колаборациониот режим во Франција (колаборациониот режим со нацистите, заб. на авт.), за што бил обвинуван од страна на другите Французи во егзил. Тоа одело дотаму што тој бил од дел од нив осомничен дека е симпатизер на Виши (Режимот на Виши е опис за француската влада која во Втората светска војна како марионетска држава на Големиот германски рајх соработувала со нацистичка Германија и Силите на оската од 1940 до 1944, н.з.). Но, тоа не би можело да се каже.
Јозеф Ханиман, биограф на Антоан де Сент-Егзипери
Тој бил длабоко несреќен, а „Малиот принц“ за него бил начин да избега од несреќата – во свет на фантазии. Тоа е рефлекс кој отсекогаш го имал. Би рекол и дека „Малиот принц“ бил обид да се надмине баналната политичка димензија, која отсекогаш му била здодевна и со која никогаш не излегувал на крај, и да се каже дека постојат многу поважни работи, како што е човештвото. Човештвото е неполитичка категорија, која тој во својата книга „Малиот принц“ ја има ставено на пиедесталот.
Дали неговото раскажување е актуелно и денес?
Денес од книгата можеби може да се извлече прашањето на смислата на постоењето. Смислата на постоењето, на вселената и на присустноста без притоа да се посега по конституираните религии, значи една трансцеденција без господ. „Малиот принц“ постојано се регенерира самиот себеси и така покажува постојано нови хоризонти на толкувањето.
Јозеф Ханиман, роден во 1952 година во Хур, Швајцарија, работи како дописник за култура, есеист и автор во Париз. Неговите текстови се објавуваа во „Ноје цирхер цајтунг“ и во „Франкфуртер алгемајне цајтунг“. Денес тој пишува за „Зиддојче цајтунг“. Во 2013 година неговото дело „Антоан де Сент-Егзипери – меланхоличниот светски патник“ беше објавено од книгоиздавачката куќа „Орел Фисли“.
Извор:Дојче Веле
Автор:
Слични статии
-
-
„Некој бил тука“ е Роман на годината за 2018 година
15 март, 2019 -
-
Последни статии
-
Распишан конкурсот за наградата „Роман на годината“ за 2024 година
— 19 декември, 2024Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“ го распиша конкурсот за наградата „Роман на годината“ за 2024 година, кој ќе трае од 15 декември до 15 јануари 2025 година. Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“ го распиша годинашниот конкурс за наградата „Роман на годината“ за 2024 година, кој…
-
Дејан Петровиќ: Интервјуата се секогаш танго за двајца
— 19 ноември, 2024„На окрутноста на животот потребна му е благоста во погледот“, е превод на оригиналното издание „Окрутности живота потребна је благост погледа“, книга од соседството, од авторот Дејан Петровиќ, кој живее во Нови Сад, Србија. Тој зад себе, во неколку децениското пишување, остварил многубројни средби и направил интервјуа со значајни режисери, писатели, со луѓе од уметноста….
-
Нашето културно наследство не е само наша обврска, туку и одговорност кон идните генерации
— 8 ноември, 2024Министерот за култура и туризам Зоран Љутков, во просториите на НУ Завод за заштита на спомениците на културата и музеј – Охрид се обрати на прес-конференција по повод најновите археолошки откритија во Охридско-струшкиот Регион. Станува збор за вредни наоди, околку 80, откриени на локалитет во Охридско-струшкиот регион, односно на некропола од архајскиот период, 6 век…
-
Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“
— 5 ноември, 2024Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. Новото електронско издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. претставува избор на дела од богатиот опус на македонскиот композитор со хрватско потекло, Љубомир Бранѓолица. На повеќе од 40-тина страници се сместени шест нотографирани дела, избор од богатиот…
-
Столе Попов добитник на наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот
— 22 октомври, 2024На манифестацијата „Годишни награди за режисерите“, која се одржа во Нови Сад, на истакнатиот македонски режисер Столе Попов му беше врачена наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот. Наградата му ја врачи легендарниот актер Предраг Мики Манојловиќ, откако воведно обраќање имаше Ненад Павловиќ, и самиот режисер по професија и син на…
-
Гран при на „Киненова“ за филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена
— 21 октомври, 2024Во Домот на културата „Билјана Беличанец“ синоќа, на последната фестивалска вечер, во преполната сала во присуство на бројни филмски работници, уметници, актери, режисери, претставници на политичкиот и културниот живот на земјава и претставници на дипломатскиот кор беа доделени наградите на 9. издание на МФФ Киненова. „Гран при“ доби филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена,…
-
Познатиот австриски режисер Улрих Зајдл е лауреат на „Киненова, фестивал кој се отвора утре со „Јон Вардар против галакцијата“ на Гоце Цветановски
— 14 октомври, 2024Австрискиот режисер Улрих Зајдл е годинешен добитник на Наградата за животно дело на Меѓународниот филмски фестивал „Киненова“. -Со нас денеска е еден од најинтересните филмски автори, сценарист, режисер и продуцент, Улрих Зајдл од Австрија. Режисерот кој уште пред да го побуди вниманието во 2001 година со „Тегобни денови“, го побуди вниманието и пред тоа на…
-
„Што е прво? Филмот или приказната“ е мотото на 9. МФФ „Киненова“
— 7 октомври, 2024МФФ „Киненова“ ќе се одржи по деветти пат од 15 до 20 октомври, со македонскиот долгометражен анимиран филм на Гоце Цветановски „Јон Вардар против Галаксијата“. -На мое големо задоволство Тематски би ја започнал истата претставувајќи го овогодинешниот фестивалски слоган: Што е прво? Филмот или приказната? Огромна благодарност за целиот визуелен идентитет на овогодинешното издание на…
