Ни треба хуманизам
— 30 јули, 2017Сите идеи, сите етики, сите права, сите религии, сите науки, сите погледи на свет, сè тоа е условено од ставрноста. Ништо од тоа не е „божјо дело“, ништо не е случајно, ништо не се јавува само од себе, туку се јавува како човекова активност и како сè друго што потекнува од човекот и овие нешта имаат човечки лик и проодна вредност. Впрочем, одамна Протагора од Абдера запишал: аntropos metron panton crematon („човекот е мерка за сите нешта“) и, всушност, ни посочил дека секогаш ни е неопходен – хуманизмот!
Денес, се чини дека нам ни треба хуманизам кој јавно ќе ги репрезентира сите позитивни карактеристики кои луѓето ги поседуваат, а кои не им се вродени, туку се стекнати низ воспитанието и образованието, кои се постигнати со свесна работа врз секојдневното етичко издигнување, кои се очитуваат низ коректниот и добар однос кон другите луѓе. Хуманизам кој ќе нè поттикнува на емпатија кон другите и, оттаму, кон безрезервно и несебично помагање на оној на кого помошта му е потребна. Ни треба оној хуманизам кој во целост го демантира и дисквалификува Плаутовиот израз homo homini lupus, употребен како детерминанта на сето човештво.
Ни треба оној хуманизам кој нè подучува дека човекот е единствена и целовита појава и дека само со своето човечко осмислување на нештата околу себе може да ја открие вистинската цел на својот човечки живот на земјата, кој, впрочем, е единствен кој го има. Денес, доминацијата и неслободата не се постигнуваат само со физички терор или со одземање на некакви просторни граници, туку тоа се прави софистицирано преку економско „задолжување“ или психолошки механизми кои вклучуваат техники на убедување и мотивирање, деморализација, инсталирање на страв, шокирање… На денешниот свет, кој наголемо има заскитано кон расчовечување и нечовечност, затоа му треба горделив и морален хуманизам кој во прв план ќе го стави Достоинството на Човекот и кој без никаков исклучок, радикално ќе го отфрли концептот дека Човекот е само „стока на пазарот“ која ја купуваат и колат, евтино како кое било друго месо. Ако некои тоа го нарекуваат „социјализам“, тогаш кратко кажано ни треба – социјализам.
Во актуелната стварност, не им треба на луѓето јаловата фантазија за „американскиот сон“ или наци-фашистичките глупости за чиста крв и раса. Не им треба безглавото трчање по златното руно, по фантоми, по демагози, по обични политички лажговци… На луѓето им требаат големи хуманистички сонувачи. Социјални и етички фантасти, кои ќе се „патокази“ кои поубава и поправедна иднина. Човештвото има потреба од големи идеи и големи зборови, кои ќе предизвикаат големи претстави што ќе ја променат стварноста. Ако тоа некои го нарекуваат „револуција“, тогаш да, ни треба Револуција!
Хуманистичкото општествено уредување кое ни е потребно е она кое, како што дефинирал Пјер Жозеф Прудон, ќе има интенција засекогаш да ја отстрани секоја духовна и материјална власт. Тоа, во вистинската смисла на зборот, би требало да биде сеопфатна солидарност на човештвото, владеење на моралните вредности со човековата свест и со општествените односи, тежнеење кон сеопшт светски мир како состојба што најмногу им одговара на човечките интереси, овозможување на слободно негување и практикување на сите благородни и доблесни вештини, занаети, уметности, научни дејности.
Хуманистичкото општествено уредување би требало да подразбира неподмитлива еднаквост пред законите, пасивно и активно право на секого при сите изборни функции, бесплатна правна помош и бесплатен пристап до правните механизми, загарантирана слобода на работа и социјална сигурност, медиумска слобода, почитување на човечкото достоинство и основните човекови права… Но, остварувањето на вистинското хуманистичко општествено уредување претпоставува високо развиен степен на морална и интелектуална интелигенција кај сите општествено организирани суштества, висока смисла и страсна љубов на сите кон слободата и достоинството и, истовремено, кон редот и работата како единствени извори на благосостојбата и сеопштата среќа. И, токму кон остварување на тие претпоставки треба веднаш да се насочиме.
Извор: Глобус
Автор:Александар Литовски
Автор:
Слични статии
-
-
Светскиот ден на среќата
20 март, 2017
Последни статии
-
Дејан Петровиќ: Интервјуата се секогаш танго за двајца
— 19 ноември, 2024„На окрутноста на животот потребна му е благоста во погледот“, е превод на оригиналното издание „Окрутности живота потребна је благост погледа“, книга од соседството, од авторот Дејан Петровиќ, кој живее во Нови Сад, Србија. Тој зад себе, во неколку децениското пишување, остварил многубројни средби и направил интервјуа со значајни режисери, писатели, со луѓе од уметноста….
-
Нашето културно наследство не е само наша обврска, туку и одговорност кон идните генерации
— 8 ноември, 2024Министерот за култура и туризам Зоран Љутков, во просториите на НУ Завод за заштита на спомениците на културата и музеј – Охрид се обрати на прес-конференција по повод најновите археолошки откритија во Охридско-струшкиот Регион. Станува збор за вредни наоди, околку 80, откриени на локалитет во Охридско-струшкиот регион, односно на некропола од архајскиот период, 6 век…
-
Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“
— 5 ноември, 2024Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. Новото електронско издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. претставува избор на дела од богатиот опус на македонскиот композитор со хрватско потекло, Љубомир Бранѓолица. На повеќе од 40-тина страници се сместени шест нотографирани дела, избор од богатиот…
-
Столе Попов добитник на наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот
— 22 октомври, 2024На манифестацијата „Годишни награди за режисерите“, која се одржа во Нови Сад, на истакнатиот македонски режисер Столе Попов му беше врачена наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот. Наградата му ја врачи легендарниот актер Предраг Мики Манојловиќ, откако воведно обраќање имаше Ненад Павловиќ, и самиот режисер по професија и син на…
-
Гран при на „Киненова“ за филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена
— 21 октомври, 2024Во Домот на културата „Билјана Беличанец“ синоќа, на последната фестивалска вечер, во преполната сала во присуство на бројни филмски работници, уметници, актери, режисери, претставници на политичкиот и културниот живот на земјава и претставници на дипломатскиот кор беа доделени наградите на 9. издание на МФФ Киненова. „Гран при“ доби филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена,…
-
Познатиот австриски режисер Улрих Зајдл е лауреат на „Киненова, фестивал кој се отвора утре со „Јон Вардар против галакцијата“ на Гоце Цветановски
— 14 октомври, 2024Австрискиот режисер Улрих Зајдл е годинешен добитник на Наградата за животно дело на Меѓународниот филмски фестивал „Киненова“. -Со нас денеска е еден од најинтересните филмски автори, сценарист, режисер и продуцент, Улрих Зајдл од Австрија. Режисерот кој уште пред да го побуди вниманието во 2001 година со „Тегобни денови“, го побуди вниманието и пред тоа на…
-
„Што е прво? Филмот или приказната“ е мотото на 9. МФФ „Киненова“
— 7 октомври, 2024МФФ „Киненова“ ќе се одржи по деветти пат од 15 до 20 октомври, со македонскиот долгометражен анимиран филм на Гоце Цветановски „Јон Вардар против Галаксијата“. -На мое големо задоволство Тематски би ја започнал истата претставувајќи го овогодинешниот фестивалски слоган: Што е прво? Филмот или приказната? Огромна благодарност за целиот визуелен идентитет на овогодинешното издание на…
-
45. ИФФК „Браќа Манаки“: Иднината на фестивалот зависи од она што ќе им го пренесеме на младите
— 1 октомври, 2024На годинешното 45 издание на Интернационалниот фестивал на филмска камера „Браќа Манаки“, најстар фестивал и еден од трите фестивали во светот посветен на кинематограферите, кој се одржа од 21 до 27 во Битола, главната награда „Златна камера 300“ му припадна на германскиот филм „Наставничка канцеларија“ односно на кинематограферката Џудит Кауфман. Секако, одличен филм, безвременски, што…
