Победник на „Новите!“ за 2016: Ѕвездан Георгиевски
— 30 декември, 2016Комисијата за доделување на наградата за најдобар дебитантски прозен ракопис „Новите!“ во состав Калина Малеска, Давор Стојановски и Иван Шопов, одлучи наградата да ја добие ракописот „Недела дена во животот и смртта на Гроздан“ од Ѕвездан Георгиевски.
Најважните одлики поради кои овој ракопис се оддели од другите кандидати за наградата се несомено јасниот концепт и композицијата, умешното водење на нарацијата, како и нивото на писменост и јазична прецизност. Воедно, како дополнителен квалитет на текстот се издојуваат и игривоста и неизвесноста, кои се одржуваат до самиот крај на делото.
Станува збор за кус роман, составен од осум поглавја, две поетски интермеца и епилог. Дел од поглавјата делумно функционираат и како самостојни текстови и може да се читаат како раскази, иако се мошне цврсто инкорпорирани во романескната целина – како на тематски, така и на стилски и поетички план.
Георгиевски во предговорот на романот експлицитно ги открива книжевните и воопшто уметничките дела кои влијаеле врз обликувањето на ракописот, притоа вешто ослободувајќи се од сомнителната демијуршка претенциозност. Оддалечувајќи се од божемната супериорност на сопственото авторство, авторот вели: Ако случајно се препознаете во некој лик или некоја случка нека не ве излаже тоа – да, тоа е украдено од вас, бидете сигурни.
Од низата уметнички дела кои се споменуваат како некаква основа од која е создаден овој – условно речено – прозен пачворк, можеби се издвојува филмот „Кохерентност“ од 2013 година, искористен како хипотекст во „Недела дена во животот и смртта на Гроздан“. Ѕвездан Георгиевски се служи со мотивот на паралелни светови, ја проблематизира перцепцијата на реалноста и ја воведува темата на двојникот и на „феноменот дежа ву како судбина“. Притоа, во манирот на метафикцијата и фабулацијата (својствени, на пример, и за Роберт Кувер) врши интересна варијација на неколку теми, мотиви, идеи и слики. Впрочем, и поднасловот на романот гласи – роман во слики за машкото стареење.
Главниот протагонист е соочен со својот живот што не може да го препознае како свој, и постојано се гледа себеси отстрана, како да е туѓинец. Преку мотивот на двојникот, Гроздан како да се гледа низ туѓи очи и, поради тоа што во даден момент престанува да ја разликува стварноста од фантазијата (или стравот од стварноста), и повеќе не препознава дали самиот учествува во настаните или само ги замислува, светот околу него ја губи смислата. Аспектот кога стварноста прераснува во гротеска и во бесмисленост е успешно воден преку неизвесните и динамични исечоци од животот на протагонистот.
Одделните настани се поврзани преку лајтмотивот на двојникот, преку повторувањето на ситуации и реплики во кои секогаш се надополнува нешто ново или се менуваат ликовите што ги изговараат истите зборови, како и преку некој вид запаѓање во состојба меѓу сонот и јавето, својственa за магичниот реализам. При ваквите ситуации и сцени, секогаш се појавуваат хаските запрегнати во санките сред белината на снегот, што е јасна референца на приказните од Џек Лондон.
Комплексната испреплетеност на различните мотиви, ситуации, стварности и бројните референци несомено ја носат опасноста од замрсување и заплеткување на приказната кое води во ќорсокак, но авторот, вешто задржувајќи ја неизвесноста и напнатоста до самиот крај, ја избегнува таквата замка.
На крајот, честитајќи му ја наградата на авторот, членовите на жирито би сакале да изразат благодарност и до сите останати учесници, кои придонесоа конкурсот годинава да биде квалитетен и успешен.
Извадок од романот можете да прочитате овде.
Ѕвездан Георгиевски е роден 1961 година во Јесенице, сегашна Република Словенија. Интердисциплинарни студии по новинарство завршил на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ 1983 година, кога и се вработува во Редакција „Нова Македонија“, каде што главно работи како новинар и уредник во културната рубрика. Од 1991 година преминува во неделникот „Пулс“, каде што е уредник од првиот број па речиси до самиот крај на овој магазин. Од 1999 преминува во „Утрински весник“, каде што е уредник на културната рубрика од првиот број, па сè до 2007 година, кога преминува како уредник за култура во штотуку формираниот неделник „Глобус“, каде што останува сè до неговото гасење во 2011 година. Еден е од основачите на првото приватно радио во Македонија „Канал 4“, како и на наградата „Роман на годината на Утрински весник“. Уредил повеќе публицистички книги, литературни дела и зборници. Превел десетина книги, главно од некогашните југословенски јазици. Од 2011 година е невработен, а од 2013 е редовен пријавувач во Агенцијата за вработување на РМ. Книгата „Недела дена во животот и смртта на Гроздан“ е негов прв обид во литературата и прв втор почеток во неговиот живот.
Наградата за најдобар прозен дебитантски ракопис „Новите!“ изнесува 1000 евра и објавување на книгата во едицијата „Катапулт“.
Текстот изворно е објавен во Окно
Автор:
Слични статии
-
-
Конкурс за идејно-графичко решение за јубилејот „50 години МКЦ“
9 јануари, 2022 -
-
Cinedays конкурс: 72 часа еко филм
8 јуни, 2021
Последни статии
-
Дејан Петровиќ: Интервјуата се секогаш танго за двајца
— 19 ноември, 2024„На окрутноста на животот потребна му е благоста во погледот“, е превод на оригиналното издание „Окрутности живота потребна је благост погледа“, книга од соседството, од авторот Дејан Петровиќ, кој живее во Нови Сад, Србија. Тој зад себе, во неколку децениското пишување, остварил многубројни средби и направил интервјуа со значајни режисери, писатели, со луѓе од уметноста….
-
Нашето културно наследство не е само наша обврска, туку и одговорност кон идните генерации
— 8 ноември, 2024Министерот за култура и туризам Зоран Љутков, во просториите на НУ Завод за заштита на спомениците на културата и музеј – Охрид се обрати на прес-конференција по повод најновите археолошки откритија во Охридско-струшкиот Регион. Станува збор за вредни наоди, околку 80, откриени на локалитет во Охридско-струшкиот регион, односно на некропола од архајскиот период, 6 век…
-
Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“
— 5 ноември, 2024Ново издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. Новото електронско издание на „Збирка ноти – Камерна музика од Љубомир Бранѓолица Vol. I“. претставува избор на дела од богатиот опус на македонскиот композитор со хрватско потекло, Љубомир Бранѓолица. На повеќе од 40-тина страници се сместени шест нотографирани дела, избор од богатиот…
-
Столе Попов добитник на наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот
— 22 октомври, 2024На манифестацијата „Годишни награди за режисерите“, која се одржа во Нови Сад, на истакнатиот македонски режисер Столе Попов му беше врачена наградата „Живојин Жика Павловиќ“ за промоција на балканската кинематографија во светот. Наградата му ја врачи легендарниот актер Предраг Мики Манојловиќ, откако воведно обраќање имаше Ненад Павловиќ, и самиот режисер по професија и син на…
-
Гран при на „Киненова“ за филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена
— 21 октомври, 2024Во Домот на културата „Билјана Беличанец“ синоќа, на последната фестивалска вечер, во преполната сала во присуство на бројни филмски работници, уметници, актери, режисери, претставници на политичкиот и културниот живот на земјава и претставници на дипломатскиот кор беа доделени наградите на 9. издание на МФФ Киненова. „Гран при“ доби филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена,…
-
Познатиот австриски режисер Улрих Зајдл е лауреат на „Киненова, фестивал кој се отвора утре со „Јон Вардар против галакцијата“ на Гоце Цветановски
— 14 октомври, 2024Австрискиот режисер Улрих Зајдл е годинешен добитник на Наградата за животно дело на Меѓународниот филмски фестивал „Киненова“. -Со нас денеска е еден од најинтересните филмски автори, сценарист, режисер и продуцент, Улрих Зајдл од Австрија. Режисерот кој уште пред да го побуди вниманието во 2001 година со „Тегобни денови“, го побуди вниманието и пред тоа на…
-
„Што е прво? Филмот или приказната“ е мотото на 9. МФФ „Киненова“
— 7 октомври, 2024МФФ „Киненова“ ќе се одржи по деветти пат од 15 до 20 октомври, со македонскиот долгометражен анимиран филм на Гоце Цветановски „Јон Вардар против Галаксијата“. -На мое големо задоволство Тематски би ја започнал истата претставувајќи го овогодинешниот фестивалски слоган: Што е прво? Филмот или приказната? Огромна благодарност за целиот визуелен идентитет на овогодинешното издание на…
-
45. ИФФК „Браќа Манаки“: Иднината на фестивалот зависи од она што ќе им го пренесеме на младите
— 1 октомври, 2024На годинешното 45 издание на Интернационалниот фестивал на филмска камера „Браќа Манаки“, најстар фестивал и еден од трите фестивали во светот посветен на кинематограферите, кој се одржа од 21 до 27 во Битола, главната награда „Златна камера 300“ му припадна на германскиот филм „Наставничка канцеларија“ односно на кинематограферката Џудит Кауфман. Секако, одличен филм, безвременски, што…
